Franciszek Bujak urodził się w rodzinie chłopskiej 16 sierpnia 1875 roku we wsi Maszkienice w powiecie Brzeskim. Kształcił się w Bochni, aby po maturze rozpocząć naukę na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Za przedmiot studiów obrał sobie historię, geografię i prawo. Pilnie uczęszczał na zajęcia Anatola Lewickiego, Wincentego Zakrzewskiego, Stanisława Smolki i Bolesława Ulanowskiego. Szczególny zachwyt wzbudzały w nim wykłady Karola Potkańskiego, z którego osobą związał swoje dalsze naukowe losy. Po studiach pracował w archiwach i bibliotekach krakowskich. Uzupełniał też swoją wiedzę na Uniwersytecie Lipskim. W 1899 roku doktoryzował się, a w 1905 r. habilitował z zakresu historii społeczno-gospodarczej. Był prekursorem tego typu badań na ziemiach polskich i jako pierwszy wykładał je z uniwersyteckiej katedry. Przed pierwszą wojną światową podjął współpracę z Janem Rutkowskim, który przeszczepił tę problematykę badawczą do Poznania. W 1909 roku otrzymał profesurę nadzwyczajną na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po wojnie związał się z Uniwersytetem Warszawskim, a następnie Lwowskim, gdzie pracował przez całe dwudziestolecie międzywojenne, pełniąc funkcję kierownika katedry historii społeczno-gospodarczej. Do grona jego najbliższych współpracowników i uczniów należeli: Stanisław Hoszowski, Stefan Inglot, Stanisław Pazyra i Łucja Charewiczowa. Był inicjatorem i pierwszym redaktorem „Roczników Dziejów Społecznych i Gospodarczych”.

Do najważniejszych prac w jego dorobku należą: Maszkienice. Wieś powiatu brzeskiego. Stosunki gospodarcze i społeczne (1901), Limanowa. Miasteczko powiatowe w zachodniej Galicji. Stan społeczny i gospodarczy (1902), Żmiąca. Wieś powiatu limanowskiego. Stosunki gospodarcze i społeczne (1903), Galicja. T. 1, Kraj, Ludność, Społeczeństwo, Rolnictwo, t. 2, Leśnictwo, Górnictwo i Przemysł (1908-1910), Studia nad osadnictwem Małopolskim (1905), Wieś zachodnio-galicyjska u schyłku XIX wieku (1906), Drogi postępu chłopa polskiego (1925), Studia społeczno-geograficzne (1925), Narok. Przyczynek do ustroju społecznego Polski piastowskiej (1925),   

Był członkiem korespondentem, a następnie czynnym Polskiej Akademii Umiejętności, członkiem tytularnym Polskiej Akademii Nauk, prezesem Polskiego Towarzystwa Historycznego. Politycznie był związany z Polskim Stronnictwem Ludowym, za co był prześladowany przez komunistyczne władze. 

Po drugiej wojnie światowej wygnany ze Lwowa, przeniósł się do Krakowa, gdzie pracował na Wydziale Rolniczym UJ. Tam też zmarł 21 marca 1953 roku i został pochowany na Cmentarzu Rakowickim.

Piotr Biliński

***

Biogram powstał w ramach projektu „Nauka i polskie dziedzictwo intelektualne. Program popularyzacji polskich nauk humanistycznych i społecznych” finansowanego w ramach umowy 986/P-DUN/2016 ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę.