Postać
Włodzimierz Bączkowski 1905-2000

Włodzimierz Bączkowski, pisarz polityczny, jeden z czołowych sowietologów, działacz oraz ideolog ruchu prometejskiego. Urodził się na Syberii w okolicach jeziora Bajkał, gdzie za działalność niepodległościową został zesłany jego ojciec. Po przejęciu władzy przez bolszewików i wybuchu wojny domowej wraz z rodziną w 1920 r. ewakuowany został do Mandżurii, gdzie ukończył gimnazjum. Do Polski przyjechał w 1925 r. podejmując studia na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Warszawskiego. Ukończył studia z zakresu prawa sinologii oraz anglistyki, równocześnie w trakcie nauki podejmując współpracę z Instytutem Wschodnim przygotowując przeglądy prasy. Pracę w Instytucie rozpoczął pod koniec studiów w 1930 r., debiutując równocześnie jako publicysta na łamach pisma „Wschód-Orient”. Jego najważniejsze artykuły publicystyczne były zamieszczane na łamach powstałego w 1932 r. pisma „Biuletyn Polsko-Ukraiński”, którego Bączkowski przez cały okres istnienia był redaktorem. „Biuletyn” był jednym z najważniejszych pism propagujących pogodzenie polsko-ukraińskie oraz wspólnotę interesów obu narodów. Bączkowski dostrzegał w powstaniu Ukrainy i związania jej politycznie z Polską możliwość osłabienia Związku Sowieckiego, którego uważał za największego wroga Polski. Zlikwidowanie sporu polsko-ukraińskiego doprowadzić miało równocześnie do stabilizacji wewnętrznej i wzmocnienia państwa polskiego. Prócz analizowania problemu stosunków z Ukrainą, W. Bączkowski na łamach „Biuletynu…” wyłożył podstawy ruchu prometejskiego, o którym pisał: „Prometeizm polski to zespół ideowych zainteresowań myśli polskiej zagadnieniami wyzwoleńczymi narodów uciśnionych na Wschodzie, a w Rosji (ZSRR) w szczególności”. Powodzenie akcji rozerwania Związku Sowieckiego „wzdłuż szwów narodowościowych” dostrzegał w osłabieniu i przemianach zachodzących na wschodzie w latach 30. W styczniu 1939 r. „Biuletyn…” zastąpiło pismo „Problemy Europy Wschodniej”. W. Bączkowskiego zmobilizowano w sierpniu 1939 do II Oddziału Sztabu Naczelnego Wodza, po kampanii wrześniowej przedostał się do Rumunii, w której przebywał do 1941 r., po czym wyjechał do Hajfy. Po wojnie zainicjował powstanie Instytutu Wschodniego „Reduta”, w Jerozolimie, pełnił funkcję honorowego attaché kulturalnego w polskim poselstwie w Bejrucie. W 1955 r. po pobycie w Londynie, wyjechał do USA gdzie pracował w Bibliotece Kongresu w Waszyngtonie. Ważniejsze prace: U źródeł upadku i wielkości (1935), Grunwald czy Pilawce (1938), Rosja wczoraj i dziś: studium historyczno-polityczne (1946), w 2000 r. Ośrodek Myśli Politycznej wydał jego pisma zbiorowe: W. Bączkowski, O wschodnich problemach Polski. Wybór pism (2000).